top of page
Zoeken
Foto van schrijverPeter Stehouwer

27 tips om jouw spreekangst te doorbreken!

Bijgewerkt op: 9 jan. 2023

Spreken in het openbaar is een belangrijke vorm van communicatie en daarmee een cruciale vaardigheid in het dagelijks leven én in business. Het is een skill waarmee je grote impact kunt maken zowel live als online. Als je goed bent in spreken in het openbaar kun je:

  • anderen inspireren

  • jouw overtuigingskracht verder ontwikkelen

  • vertrouwen opbouwen

  • jouw personal brand beter positioneren.

Het is een waardevolle competentie voor leiderschap.

Spreken is hét voertuig om impact te maken met jouw verhaal of boodschap!

"If you can’t communicate and talk to other people and get across your ideas, you’re giving up your potential” – Warren Buffett

Wat wij vaak zien

Presentaties waarbij de spreker, vaak met alle goede bedoelingen, een enorme hoeveelheid dia-slides uitstort over het publiek. Slides met veel tekst, bulletpoints en soms onduidelijke grafieken of tabellen.

Sprekers die hun speech van begin tot eind voorlezen vanaf papier, vaak vanachter een spreekgestoelte.

Of sprekers waarbij de zenuwen de overhand nemen. Wat zich bijvoorbeeld uit in hard in- en uitademen in de microfoon, struikelen over eigen woorden, een onzekere lichaamshouding of onrustig heen en weer lopen. En in sommige gevallen een combinatie hiervan.


Wij zien deze voorbeelden regelmatig in de praktijk. Wellicht herken jij ze ook.

En dat is zo jammer, want de spreker maakt daarmee niet de impact die hij of zij zo graag zou willen maken.


Immers. Bij grote hoeveelheden dia-slides gaat de aandacht van het publiek vooral uit naar hetgeen geprojecteerd wordt in plaats van naar de spreker. Als er te veel informatie op de slides staat, is er eigenlijk nog maar weinig toegevoegde waarde voor de spreker. En daardoor kunnen mensen af gaan haken.

Iemand die een speech van begin tot eind voorleest, heeft de aandacht bij het papier in plaats van het publiek. Terwijl interactie met het publiek van groot belang is om impact te maken.


Hoe goed de inhoud van jouw presentatie of speech ook is. Als je als spreker onzeker overkomt, gaat dat hoe dan ook ten koste van de impact die je maakt. En mogelijk zelfs ook van jouw geloofwaardigheid.

Spreekangst

Spreken in het openbaar is iets waar veel mensen tegenop zien.

Maar liefst 40 tot 95% van de mensen heeft in meer of mindere mate last van glossofobie, oftewel spreekangst. Spanning voor het spreken in het openbaar is in ieder geval de meest genoemde uitdaging die wij tegenkomen tijdens onze coaching en training. Misschien ervaar ook jij spanning bij het spreken in het openbaar en zoek je naar manieren om die spanning te verlagen.

Wellicht worstel je met de structuur en opbouw van jouw presentatie of verhaal.

Mogelijk ben je vooral op zoek naar inspiratie om jouw verhaal op een andere manier te vertellen dan je gewend bent.


Welke uitdaging je ook hebt rond spreken in het openbaar: deze zijn te tackelen!

Spreken in het openbaar is een vaardigheid wordt weleens gezegd. En een vaardigheid kun je aanleren. Om een goede spreker te worden, is er meer nodig. Van groot belang is namelijk hoe je denkt over jezelf als spreker en over spreken in het openbaar in algemene zin. En dat je zelfvertrouwen hebt in het spreken.


De gouden formule om krachtig te kunnen spreken in het openbaar is wat ons betreft:

mindset + zelfvertrouwen + vaardigheden.

Hieronder tref je 27 tips aan waarmee je jouw verhaal of boodschap krachtig én met zelfvertrouwen over kunt brengen op jouw publiek. Om jou te inspireren om op een andere manier te gaan spreken dan je wellicht gewend bent. Waarbij je minder spanning ervaart, er meer plezier in krijgt én meer impact kunt maken. Deze tips zijn direct toepasbaar!


Wellicht spreekt niet elke tip je aan. En dat hoeft ook niet. Haal er uit wat er voor jou toe doet; waar jij nu meteen mee aan de slag kunt. En de rest kun je wellicht op een later moment gebruiken.


1. De kracht van jouw gedachten

Jouw gedachten bepalen jouw gevoelens en emoties, die vervolgens jouw handelen bepalen en daarmee uiteindelijk jouw resultaten. Je kunt je voorstellen dat wanneer jij negatieve gedachten hebt over het spreken in het openbaar en die voor jezelf blijft herhalen, dat die gedachten invloed hebben op jouw gevoelens. Wellicht zorgen die gedachten voor angst, spanning, tegenzin etc. Als je vanuit die gevoelens gaat spreken, zal de kans kleiner worden dat jij daadwerkelijk impact maakt en het resultaat behaalt dat je voor ogen hebt.

Leef daarom in positieve bewoordingen toe naar jouw presentatie of speech. Zeg bijvoorbeeld hardop dat je het kunt, dat je een geweldig spreker bent en impact gaat maken.


2. Focus in de aanloop op een geweldige presentatie

Deze tip sluit aan op de vorige. In de aanloop naar een presentatie of speech zijn we soms geneigd te bedenken wat er allemaal mis kan gaan. En als je daarover na gaat denken, dan zijn er veel zaken te bedenken die mis kunnen gaan. Als je vervolgens jouw aandacht daar op gaat focussen, leef je feitelijk op een negatieve manier toe naar jouw presentatie. Wat je aandacht geeft groeit, wordt weleens gezegd. Dus naast dat een dergelijke focus kan zorgen voor meer spanning, vergroot je ook nog eens de kans dat er daadwerkelijk iets misgaat!

Focus daarom op een presentatie die precies zo verloopt als jij dat wilt! Zeg ook hardop dat je een geweldige presentatie gaat neerzetten.

3. Voorbereiding

Een goede voorbereiding is het halve werk. Dat is een bekend gezegde en dat gaat wat ons betreft ook op voor het geven van een presentatie of speech. Een goede voorbereiding voorkomt bijvoorbeeld dat je ergens te lang of te kort bij stil staat, dingen gaat vertellen die er eigenlijk niet toe doen of van de hak op de tak gaat.

Naast de inhoudelijke voorbereiding kun je je, voor zover mogelijk, bijvoorbeeld ook voorbereiden op jouw publiek, eventueel de vragen die je kunt verwachten, de interactie die je wilt toepassen etc.


4. Heldere structuur

Je wilt dat jouw publiek je van begin tot eind kan volgen. Dat ze aangehaakt zijn en blijven. Zorg daarom voor een heldere opbouw van jouw presentatie of speech. Denk van tevoren goed na over wat je wanneer vertelt. Spreken zonder structuur is zinloos!


5. Tot de kern

Onze ervaring is dat sprekers, zeker als ze een persoonlijk verhaal gaan vertellen, soms geneigd zijn om te veel te willen vertellen. Daardoor kan een verhaal langdradig worden en kan het publiek gaan afhaken.

Bepaal in jouw voorbereiding helder wat jouw kernboodschap is die je over wilt brengen. Vandaar uit kun je vervolgens de structuur gaan vullen. Jouw kernboodschap kan dan werken als een filter om te bepalen wat je wel en niet gaat vertellen.

Beperk je tot één kernboodschap per presentatie of speech. Als je meerdere boodschappen tegelijk probeert te vertellen, dan kan dat te veel worden en verwarrend zijn voor jouw publiek.

6. Voorkom ‘Death by Powerpoint’ Veel mensen gebruiken slides ter ondersteuning van hun verhaal. Valkuil daarbij is dat er vaak een te grote hoeveelheid aan slides met te veel tekst over het publiek wordt uitgestort. Dat kan ertoe leiden dat de aandacht van het publiek bij de slides is in plaats van bij jou als spreker. Daarnaast kan een te grote hoeveelheid slides ervoor zorgen dat het publiek overvoert wordt met informatie en daardoor gaat afhaken. Daag jezelf daarom uit om geen of zo min mogelijk slides te gebruiken. Vertel een verhaal, pas storytelling toe en maak verbinding met jouw publiek!

7. De kracht van een goed verhaal

Het vertellen van verhalen werd in de oudheid al gebruikt om kennis over te dragen. Met een goed verhaal kun je mensen inspireren, motiveren en kun je jouw kennis op een pakkende manier overdragen. Het vertellen van een verhaal is enorm krachtig. Content tells, stories sells!

Door een verhaal te vertellen en storytelling toe te passen kun je jouw presentatie of speech boeiender maken. Zodat je meer impact kunt maken. Je kunt bijvoorbeeld gebruik maken van een eigen persoonlijk verhaal, een casestudy of een verhaal over een zakelijk project.

"Speakers who talk about what life has taught them never fail to keep the attention of their listeners” – Dale Carnegie

8. Taalgebruik De taal die jij gebruikt tijdens jouw presentatie of speech bepaalt in grote mate hoe het binnenkomt bij jouw publiek. Met taal kun je jouw publiek in de juiste staat brengen en een beleving meegeven. Pas je taalgebruik aan op het publiek waarvoor je spreekt. Voorkom het gebruik van vakjargon en afkortingen, vooral als je niet zeker weet of jouw publiek die termen kent. 9. Oefenen

Oefening baart kunst. Een sporter traint en oefent ook voor een belangrijke wedstrijd. Hoe vaker je spreekt, hoe makkelijker het gaat en hoe minder spannend het wordt.

Als je jouw presentatie of speech oefent voordat je deze daadwerkelijk geeft, gaat het spreken soepeler en dat geeft weer meer zelfvertrouwen. Oefen vooraf zo vaak als voor jou nodig is om er een goed en zeker gevoel bij te krijgen.


10. Uit het hoofd Wellicht heb je ter voorbereiding genoeg aan een aantal steekwoorden en overgangszinnen. Misschien wil je jouw verhaal helemaal uitschrijven. Of wil je iets daartussenin. Doe wat bij jou past ter voorbereiding en wat voor jou werkt. Bereid je goed voor zonder jouw presentatie letterlijk uit je hoofd te leren! Dat kan er namelijk voor zorgen dat het ingestudeerd overkomt én het kan tijdens het spreken voor extra spanning zorgen op het moment dat je iets dreigt te gaan vergeten. Merk je tijdens het spreken op dat je iets vergeet, laat die gedachte dan meteen los, blijf rustig en ga gewoon door met de rest van jouw verhaal. Jouw publiek weet immers niet wat jij gaat vertellen en dus ook niet wat je eventueel vergeten bent te vertellen.

11. Meerdere sprekers

Spreek je tijdens een bijeenkomst of event waar meerdere sprekers zijn? Probeer dan met de organisatie te regelen dat jij kunt spreken op de plek die jij wilt. Ga daarbij voor jezelf na wat voor jou prettig voelt. Je kunt het volgende daarin meenemen. De eerste spreker heeft vaak een ‘vers’ publiek en voor de laatste spreker geldt vaak dat de laatst uitgesproken woorden het beste blijven hangen bij het publiek.


12. Wees op tijd Zorg dat je ruim op tijd aanwezig bent op de locatie waar je gaat spreken. Op die manier kun je de ruimte bekijken. Ga ook alvast even op de plek staan vanaf waar je gaat spreken. Check vooraf ook alle techniek en hulpmiddelen die je wilt gebruiken en maak, indien van toepassing, persoonlijk kennis met de host of (dag)voorzitter. Door dit tijdig te doen, kun je vanuit meer rust gaan spreken. 13. Kom in de juiste staat vlak voor de start

Vlak voordat je gaat spreken, kun je jezelf in de juiste staat brengen. Doe hiervoor wat bij jou past. Je kunt bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen doen, mediteren of juist powermoves maken.


14. Rustmoment bij de start Veel mensen zijn geneigd om naar de plek te lopen vanaf waar ze gaan spreken, en meteen te starten als ze daar staan. Om vanuit meer rust te kunnen spreken, is het aan te raden om even een kort rustmoment te nemen als je op je plek staat. Kijk de zaal in, maak alvast oogcontact, adem rustig in- en uit en begin dan met spreken.

15. Sterk begin De eerste woorden die je uitspreekt kunnen direct de toon zetten voor de betrokkenheid en interesse van jouw publiek. Zorg daarom voor een pakkende opening waarmee je direct de aandacht te pakken hebt. Vaak zijn sprekers geneigd om te starten met zichzelf voor te stellen, te vertellen wat ze doen, waar ze werken etc. Door hiermee te beginnen, zijn er al veel woorden uitgesproken die niet per se direct de aandacht pakken. Begin met een sterke opening en stel jezelf daarna kort voor. Nog beter: laat jezelf introduceren.

16. Wees authentiek Als spreker wil je authentiek zijn én overkomen. Dat komt namelijk ten goede aan je geloofwaardigheid en betrouwbaarheid. Als je voor een groep staat om iets te vertellen, blijf dan altijd dicht bij jezelf. Jouw publiek zal doorhebben als je je anders voordoet dan je bent. Wees open, eerlijk, transparant en durf ook jouw kwetsbaarheid te tonen. Bijvoorbeeld door het delen van zaken die minder goed zijn gegaan in jouw leven of binnen jouw werk. Hoe jij bent omgegaan met tegenslagen in jouw leven, privé of zakelijk, is vaak inspirerend voor anderen.

17. Lichaamstaal

Jouw fysieke houding in combinatie met de bewegingen die je maakt, hebben grote invloed op hoe je overkomt op jouw publiek. Als je het heel spannend vindt om te spreken in het openbaar laat je dat bewust en onbewust zien in jouw lichaamstaal. Daardoor kun je ook minder zelfverzekerd overkomen.

Simpelweg door het veranderen van jouw fysieke houding kun je meer zelfvertrouwen voelen én kom je daardoor ook zelfverzekerd over. Dit doe je door stevig te gaan staan, je gewicht gelijkmatig te verdelen over de beide benen en je rug recht te houden. Ook je schouders en hoofd houdt je recht. Probeer het uit en ervaar welk gevoel het jou geeft als je zo gaat staan.


18. Passie en enthousiasme Wat je uitstraalt, krijg je terug. Vertel daarom je verhaal met enthousiasme en passie. Dat maakt het voor jou leuker om te spreken en de kans is groot dat jouw publiek meegaat in jouw enthousiasme.

19. Interactie Een traditionele presentatie of speech is vaak eenrichtingsverkeer. Daardoor kan het ook een beetje saai worden. Door interactie toe te passen met jouw publiek betrek je ze erbij en doorbreek je het eenrichtingsverkeer. Dit maakt jouw presentatie of speech levendig en boeiender om naar te luisteren.

20. Humor Mensen leren vaak het beste als ze zich vermaken, als ze plezier hebben. En als jij als spreker plezier hebt, dan wordt je vrijer en losser in het spreken. Het toepassen van humor in jouw presentatie kan om die redenen van toegevoegde waarde zijn. Ga voor jezelf na welk type humor bij jou past en wat past bij het publiek en de setting waarin je spreekt. Op die manier kun je gênante momenten voorkomen. 21.Gebruik van de ruimte

Maak gebruik van de fysieke ruimte die beschikbaar is voor jou als spreker. Beweeg tijdens het spreken, dat voorkomt dat het heel statisch wordt. Probeer hierbij wel de rust te bewaren. Te snel heen en weer lopen kan bijvoorbeeld onzeker overkomen en ook afleidend werken.


22. Stemgebruik Jouw stem is een heel krachtig instrument tijdens het spreken. Speel met jouw stem. Varieer in tempo, toonhoogte en volume. Dat alles maakt het voor jouw publiek aangenamer om naar je te luisteren. Ook kun je door te spelen met je stem bepaalde belangrijke punten van jouw presentatie extra nadruk geven.

23. De kracht van stilte

Je hoeft niet continue te spreken en continue te bewegen. Korte stiltes kunnen juist heel krachtig zijn. Bijvoorbeeld wanneer je net iets emotioneels of heftigs hebt verteld, past een korte stilte om het gevoel op het publiek in te laten werken. Een korte stilte past ook goed na een retorische vraag: een vraag die je stelt maar waar je geen letterlijk antwoord op verwacht. Op die manier geef je jouw publiek even de tijd om die vraag op zich in te laten werken.

24. Oogcontact Het zou zomaar kunnen dat je ooit gehoord hebt dat je maar beter over de mensen heen kunt kijken in plaats van ze aan te kijken. Dan zou het voor jou namelijk minder spannend zijn om voor de groep te staan. Als je die tip ooit gehad hebt of zelfs toepast: vergeet het en stop ermee! Je wilt namelijk verbinding maken met jouw publiek en dat doe je juist door mensen aan te kijken!

25. Call to action Je kunt er niet vanuit gaan dat iedereen in jouw publiek automatisch na afloop weet wat er van ze verwacht wordt. Neem daarom in het laatste deel van jouw presentatie of speech een duidelijke call to action op. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat je ze een boodschap meegeeft om over na te denken, vraagt om een bepaalde actie of besluit te nemen of discussie te voeren.

26. Sterke afronding De laatste woorden die je uitspreekt tijdens jouw presentatie of speech blijven vaak het beste hangen. Sluit daarom je verhaal af met een pakkende zin waarmee je de kernboodschap van jouw verhaal samenvat. Zorg voor een goede ‘uitsmijter’ en voorkom de standaardzinnen zoals ‘Ik hoop dat het duidelijk was’ of ‘Als u vragen heeft, dan hoor ik dat wel’.

27. Perfectie bestaat niet

Wellicht wil je de perfecte speech neerzetten, zonder een foutje of verspreking te maken. En zit de spanning voor het spreken vooral op het punt dat je geen fouten wilt maken. Laat dat idee los!

Iedereen maakt wel eens een verspreking, dat is heel menselijk en hoort er gewoon bij. Het zou zelfs kunnen dat een klein foutje of verspreking niet eens opvalt bij jouw publiek. Dus ga hier niet krampachtig mee om.

“All the great speakers were bad speakers at first” – Ralph Waldo Emerson

Meer tips plus checklist

Wil je meer tips én een handige checklist voor jouw presentatie of speech?

Via deze LINK kun je gratis onze Handleiding voor een geslaagde presentatie downloaden met 37 tips om ontspannen én met plezier te spreken in het openbaar.

Veel plezier met het spreken in het openbaar!


PS: ken je meer mensen voor wie deze blog interessant kan zijn?

Dan nodigen we je uit om de link van deze blog met hen te delen.


88 weergaven0 opmerkingen

コメント


bottom of page